ΛΑΡΥΓΓΙΤΙΔΑ ΣΕ ΠΑΙΔΙΑ : ΟΤΑΝ ΤΟ ΣΚΥΛΑΚΙ ΓΑΒΓΙΖΕΙ ΑΠΟ ΤΟ ΠΑΙΔΙΚΟ ΔΩΜΑΤΙΟ...

Η οξεία λαρυγγίτιδα είναι μια από τις συχνότερες ιογενείς λοιμώξεις του αναπνευστικού στα παιδιά. Θα λέγαμε ότι είναι κατ’εξοχήν «χειμωνιάτικη» νόσος με τα περισσότερα επεισόδια να συμβαίνουν από τα μισά του φθινοπώρου και μετά. Συμβαίνει κυρίως σε παιδιά ηλικίας 1-5 ετών και φαίνεται ότι τα αγόρια προσβάλλονται συχνότερα από τα κορίτσια.

«Ου γαρ έρχεται μόνη…» : Η νόσος προβάλλει με συμπτώματα απόφραξης της εξωθωρακικής μοίρας του κατώτερου αεραγωγού. Η φλεγμονή και το οίδημα αφορούν κυρίως την υπογλωττιδική μοίρα του λάρυγγα, αλλά μπορεί να επεκταθούν κατά συνέχεια στην τραχεία και τους βρόγχους. Στις περιπτώσεις αυτές έχει επικρατήσει να χρησιμοποιείται ο όρος «οξεία λαρυγγοτραχειοβρογχίτιδα». Πολλοί συνάδελφοι καταφεύγουν στον όρο αυτό όταν θέλουν να αναφερθούν σε σοβαρότερες και περισσότερες «επιπλεγμένες» εκδηλώσεις, αλλά στην πραγματικότητα σχεδόν ποτέ το οίδημα του αεραγωγού δεν περιορίζεται μόνο στον λάρυγγα.

Η λαρυγγίτιδα είναι σχεδόν πάντα μια ιογενής κατάσταση. Ένα πλήθος αναπνευστικών ιών την προκαλούν με συνηθέστερους εκείνους της παραγρίππης. Σε μικρότερο ποσοστό, ενοχοποιείται ο ιος του αναπνευστικού συγκυτίου (ο οποίος προκαλεί και μια άλλη συχνή κατάσταση, την οξεία βρογχιολίτιδα) , οι ρινοιοί, ο ιός της γρίπης, ο αδενοιός και ο κοροναϊός. Σε μεγαλύτερα παιδιά μπορεί να ευθύνεται και το μυκόπλασμα, αλλά λιγότερο συχνά.

Πώς θα καταλάβω ότι το παιδί μου έχει λαρυγγίτιδα ;

Στις περισσότερες περιπτώσεις προηγείται ένα πρώτο «πιο χαλαρό» στάδιο με μπούκωμα που διαρκεί 2-3 ημέρες. Θα ακολουθήσουν συμπτώματα από την απόφραξη του αεραγωγού με έντονο υλακώδη βήχα που ακούγεται «βαθύς» σαν γάβγισμα σκύλου. Ταυτόγχρονα, το παιδί εγκαθιστά βραχνάδα η οποία μπορεί να φτάσει ως και το κλείσιμο της φωνής. Σε πιο σοβαρότερες περιπτώσεις θα κάνει την εμφάνιση του εισπνευστικός συριγμός. Το παιδί εμφανώς δυσκολεύεται «να πάρει αέρα» και αυτό είναι ένα σαφές σημάδι ότι πρέπει άμεσα να αναζητήσουμε βοήθεια. Σπανιότερα, μπορεί να συνυπάρχουν εκδηλώσεις απόφραξης και από τον κατώτερο αεραγωγό με εκπνευστικό συριγμό, παράταση εκπνοής ή και εκπνευστικούς μουσικούς ρόγχους.

Το δύσκολο : Την πρώτη φορά «θα μας τρομάξει». Τα ανωτέρω συμπτώματα ενδέχεται να συμβούν αιφνιδιαστικά και συνήθως μεσούσης της νυκτός. Το κλάμμα και η ανησυχία του τρομαγμένου μικρού παιδιού χειροτερεύουν τα συμπτώματα, αφού οδηγούν σε περαιτέρω απόφραξη του αεραγωγού.

ΟΤΙ «ΓΑΒΓΙΖΕΙ» ΔΕΝ ΕΙΝΑΙ ΛΑΡΥΓΓΙΤΙΔΑ :

Ορμώμενοι από την βραχνάδα και τον χαρακτηριστικό βήχα, βιαζόμαστε πολλές φορές να βάλουμε την διάγνωση της λαρυγγίτιδας. Οι γονείς εύκολα θα πειστούν και αυτοί από την πλευρά τους, κάνοντας συγκρίσεις με προηγούμενα επεισόδια του παιδιού και εντοπίζοντας τις ομοιότητες. Οι διαφορές, όμως, είναι αυτές που έχουν άλλοτε μικρή και άλλοτε μεγάλη σημασία.

ΤΟ ΣΠΑΣΜΩΔΙΚΟ CROUP : Είναι μια κατάσταση, η οποία ομοιάζει εξαιρετικά με την τυπική οξεία λαρυγγίτιδα. Συμβαίνει συνήθως σε παιδιά προσχολικής ηλικίας τα οποία έχουν κάποιο αλλεργικό υπόβαθρο. Οι εκδηλώσεις του είναι περισσότερο ήπιες και συνήθως περιορίζονται εντός μιας και μόνο νύχτας. Η έναρξη είναι και πάλι αιφνίδια, αλλά από το επόμενο κιόλας πρωί το παιδί είναι ήδη πολύ καλύτερα. Στις περισσότερες των περιπτώσεων, η διάγνωση διαλάθει της προσοχής του παιδιάτρου και το επεισόδιο βαπτίζεται ως «μια ελαφρά λαρυγγίτιδα». Χαρακτηριστικό όμως του σπασμωδικού croup είναι ότι σχεδόν με μαθηματική ακρίβεια θα υποτροπιάσει περισσότερες από δύο φορές κάθε χειμώνα. Το γεγονός αυτό θα διελευκάνει το τοπίο και θα οδηγήσει τελικώς στην διάγνωσή του και στην παροχή των σωστών οδηγιών στους γονείς.

Η ΕΠΙΓΛΩΤΤΙΤΙΔΑ :  Είναι μια πολύ σοβαρή μικροβιακή προσβολή της επιγλωττίδας ή/και του λάρυγγα. Το συνηθέστερο αίτιο είναι ο αιμόφιλος της ινφλουέντζας. Η επιγλωττίτιδα είναι σπάνια στις ημέρες μας, λόγω του ότι τα παιδιά μας εμβολιάζονται για τον αιμόφιλο από τον δεύτερο κιόλας μήνα ζωής. Δυστυχώς, όμως, η παραπληροφόρηση του αντιεμβολιαστικού κινήματος παρασύρει πολλούς γονείς σε άρνηση εμβολιασμών, με αποτέλεσμα το συγκεκριμένο, απειλητικό για την ζωή, παθογόνο να αρχίσει να ανακάμπτει. Η επιγλωττίτιδα είναι μια δυνητικά θανατηφόρα κατάσταση, η οποία συνοδεύεται με πολύ υψηλό πυρετό, αρχικώς βήχα που προσομοιάζει αυτόν της λαρυγγίτιδας και τοξική εικόνα του παιδιού. Τελικώς επισυμβαίνει τελεία απόφραξη του αεραγωγού που οδηγεί σε πλήρη αφωνία, βαριά αναπνευστική δυσχέρεια και έντονη σιελόρροια. Με την αναγνώριση των ανωτέρω συμπτωμάτων, οι γονείς πρέπει άμεσα να απευθυνθούν στο πλησιέστερο νοσοκομείο, πολύ δε περισσότερο εάν είχαν την «έμπνευση» να μην εμβολιάσουν το παιδί τους.

ΤΟ ΞΕΝΟ ΣΩΜΑ : Τα μικρά παιδιά έχουν την κακή συνήθεια να βάζουν μικρά αντικείμενα στο στόμα τους. Σε περίπτωση κατάποσης ενός τέτοιου αντικειμένου και ενσφήνωσης του στην αναπνευστική οδό, μπορεί να προκληθεί μηχανική απόφραξη και να έχουμε συμπτώματα ανάλογα με αυτά τις λαρυγγίτιδας. Τις περισσότερες φορές, όμως, η απόφραξη αυτή γίνεται περιφερικότερα με αποτέλεσμα η σημειολογία να είναι από τους βρόγχους και όχι από τον λάρυγγα. Εάν το ξένο σώμα είναι ακτινοσκιερό, η ακτινογραφία θα μας το δείξει. Εναλλακτικά επί υποψίας, απαιτείται βρογχοσκόπηση για την ανάδειξη του και την προσπάθεια εξόρυξης του με το εύκαμπτο βρογχοσκόπιο. 

Πώς πρέπει να ενεργήσω ;

1.  Με την έναρξη του επεισοδίου, σηκώνουμε το παιδί μας από το κρεβάτι και το βγάζουμε καλά ντυμένο στο μπαλκόνι/αυλή για να εισπνεύσει ψυχρό αέρα.

2. Χορηγούμε στο παιδί σταγόνες δεξαμεθαζόνης σε δόση ίση με το τριπλάσιο του βάρους του. Πχ. παιδί 15 κιλών λαμβάνει άπαξ 45 σταγόνες.

3. Ενεργούμε με τρόπο ήρεμο και ήπιους χειρισμούς. Το στρες και κυρίως το κλάμμα του παιδιού μπορούν να επιδεινώσουν σημαντικά την κλινική εικόνα.

4. Επικοινωνούμε με τον γιατρό μας και εαν μας το συστήσει μεταβαίνουμε στα επείγοντα του νοσοκομείου. Αυτό ίσως χρειαστεί να γίνει για 2 λόγους : α) Για να επιβεβαιώσουμε ότι όντως πρόκειται για λαρυγγίτιδα β) Το παιδί μας μπορεί να υποτροπιάσει σύντομα και η υποτροπή να είναι ακόμη πιο θορυβώδης από την αρχική εκδήλωση.

5. Η μετάβαση στο νοσοκομείο προτιμάται να γίνεται με κατεβασμένο το παράθυρο του αυτοκινήτου. Η εισπνοή ψυχρού αέρα και υδρατμών βελτιώνει την εικόνα του μικρού παιδιού.

ΤΑ (ΠΟΛΥ) ΣΥΝΗΘΙΣΜΕΝΑ ΛΑΘΗ….

1.      Η λαρυγγίτιδα, όπως είπαμε, είναι σχεδόν πάντα ιογενούς αιτιολογίας. Επομένως τα αντιβιοτικά δεν έχουν καμμία θέση στην αντιμετώπισή της.

2.      Πολλοί καταφεύγουν σε χορήγηση εισπνεομένων φαρμάκων, συμπληρωματικά με την χορήγηση κορτιζόνης. Τα φάρμακα αυτά δεν έχουν καμμία απολύτως δράση στον λάρυγγα. Η ταχυκαρδία δε, που μπορεί να προκαλέσουν, επιδεινώνει την εικόνα του ήδη τρομαγμένου παιδιού. Μόνη εξαίρεση : Παιδιά που δεδομένα πάσχουν από παιδικό άσθμα και στα οποία η λαρυγγίτιδα μπορεί να προκαλέσει βρογχόσπασμο. Επομένως λέμε : Όχι εισπνεόμενα στην οξεία λαρυγγίτιδα !

3.      Οι παροξυσμικοί χαρακτήρες του βήχα οδηγούν ιατρούς και γονείς στην χορήγηση αντιισταμινικών, και μάλιστα παλαιότερης γενιάς, στην προσπάθεια τους να φρενάρουν αυτόν τον βήχα. Αυτό, εκτός από λάθος, είναι επίσης δυνητικά επικίνδυνο, καθώς τα αντιισταμινικά μπορεί να επηρεάσουν το επίπεδο συνείδησης του παιδιού και ως εκ τούτου να βάλουν εμπόδια στην ορθή εκτίμηση της βαρύτητας του επεισοδίου.

4.      Πολλές φορές, ακόμη, συνηθίζεται η χορήγηση δεξαμεθαζόνης σε μικρές σπασμένες δόσεις μέσα στην ημέρα. Αυτή είναι μια άστοχη πρακτική για ένα φάρμακο με ιδιαίτερα μεγάλο χρόνο ημίσειας ζωής.

5.      Σε επίπεδο νοσοκομείου παρατηρείται η «εύκολη» χορήγηση αδρεναλίνης. Εάν αυτό κριθεί απαραίτητο, θα πρέπει το παιδί να παραμείνει υπό παρακολούθηση για 2-4 ώρες κατ’ελάχιστον για τον κίνδυνο εμφάνισης υποτροπής (rebound effect). Εάν κρίνουμε ότι το παιδί δεν χρήζει παρακολούθησης, η χορήγηση αδρεναλίνης ευθύς εξαρχής ήταν μάλλον περιττή.