Σάββατο 30 Ιανουαρίου 2016

ΔΥΣΚΟΙΛΙΟΤΗΤΑ ΣΤΑ ΠΑΙΔΙΑ : ΕΝΑ ΥΠΟΥΛΟ ΠΡΟΒΛΗΜΑ - Dr. Γ. ΧΑΡΙΤΟΣ

Λίγοι είναι εκείνοι οι γονείς που θα φέρουν στον γιατρό το παιδί τους λόγω δυσκοιλιότητας. Το παιδί θα φτάσει στην πόρτα μας λόγω κοιλιακού άλγους, ενίοτε με κακή διάθεση, και συχνά γιατί οι γονείς είδαν λίγο αίμα στα κακά του παιδιού. Αυτό το τελευταίο θορυβεί πάντοτε...

H ΔΥΣΚΟΙΛΙΟΤΗΤΑ ΕΙΝΑΙ ΕΝΑ ΧΡΟΝΙΟ ΠΡΟΒΛΗΜΑ


Το πρώτο βήμα στην αντιμετώπιση της δυσκοιλιότητας είναι να κατανοήσουμε την ίδια της την φύση. Η δυσκοιλιότητα λοιπόν ορίζεται ΑΠΟ ΤΗΝ ΣΥΣΤΑΣΗ και ΟΧΙ ΜΟΝΟ ΑΠΟ ΤΗΝ ΣΥΧΝΟΤΗΤΑ των κενώσεων.

Τι σημαίνει αυτό πρακτικά : Ένα παιδί μπορεί καθημερινά να επισκέπτεται την τουαλέτα, εν τούτοις όμως να είναι δυσκοίλιο. Αυτό πολλοί γονείς αδυνατούν να το καταλάβουν. "Μα πάει κάθε ημέρα γιατρέ..." , απορημένοι ενίστανται. Δεν στέκονται όμως στην σύσταση των κοπράνων που το παιδάκι βγάζει, η οποία βρίσκεται σε άμεση συνάρτηση με την λειτουργία του εντέρου. Τα παιδάκια με δυσκοιλιότητα βγάζουν σκύβαλα, μικρά και σκληρά κακά δηλαδή, σαν βραχάκια. Για να χαρακτηρίσουμε ένα παιδάκι ως δυσκοίλιο, αυτό θα πρέπει να συμβαίνει για περισσότερο από 15 ημέρες.

YUCK ! ΟΙ ΔΥΟ ΠΡΩΤΟΙ ΤΥΠΟΙ ΚΟΠΡΑΝΩΝ ΑΠΑΝΤΩΝΤΑΙ ΣΥΧΝΑ ΣΤΑ ΔΥΣΚΟΙΛΙΑ ΠΑΙΔΑΚΙΑ


Γιατί είναι πρόβλημα ; Τα μικρά και σκληρά κακά πολλές φορές είναι δύσκολο να προωθηθούν κατά μήκος του εντέρου. Συσσωρεύονται σε συγκεκριμένα σημεία του παχέος εντέρου και σχηματίζουν κοπρανώδεις μάζες (κοπρόσταση). Οι μάζες αυτές αποφράσσουν τον αυλό και "γεννούν" κωλικοειδή άλγη στην κοιλίτσα του παιδιού. Πολλές φορές όλα αυτά τα σκληρά κακά συγκεντρώνονται στο τελικό τμήμα του παχέος εντέρου (λήκυθος) προκαλώντας μεγάλη διάταση του και έντονη δυσφορία κατά την αφόδευση.

Γιατί το παιδί μπορεί να αποβάλλει αίμα ; Τα σκληρά αυτά κακά, όπως εξηγήσαμε, κατά την διέλευση τους από το έντερο, μπορεί να τραυματίσουν το τοίχωμα του. Ποσότητες (συνήθως μικροποσότητες) αίματος αποβάλλονται μαζί με τα ίδια τα κακά. Προσοχή όμως ! Το αιματάκι αυτό που θα δούμε πρέπει να είναι ζωηρό ή ελάχιστα σκούρο ερυθρό και να επαλείφει συνήθως από επάνω την κένωση. Μια κένωση με ιδιαίτερο σκούρο αίμα (ή και μέλαινα - "μαύρη"), είτε μια κένωση η οποία περιέχει ικανή ποσότητα αίματος η οποία όχι επαλείφει, αλλά είναι πλήρως αναμεμιγμένη με τα κακά του παιδιού, δεν θα πρέπει να αποδίδεται σε δυσκοιλιότητα.

Μπορεί το παιδί μου να έχει κάποιο άλλο πρόβλημα ; Ναι. Υπάρχουν παθήσεις και καταστάσεις που συνοδεύονται από δυσκοιλιότητα (διαβήτης, κοιλιοκάκη, κυστική ίνωση, μυοπάθειες, ρευματικά νοσήματα κ.α), αλλά αυτές φυσικά δεν είναι ο κανόνας. Η συντριπτική πιθανότητα είναι το παιδί μας να εμφανίζει λειτουργική δυσκοιλιότητα και αυτό είναι το πρώτο ενδεχόμενο που πρέπει να αντιμετωπίσουμε.

Ποια παιδάκια εμφανίζουν συχνότερα δυσκοιλιότητα ; 
α) όσα "ξεχνούν" να πιούν νερό ή να προσλάβουν ικανοποιητικά υγρά.
β) όσα διατρέφονται με πολλά λιπαρά και λίγες φυτικές ίνες
γ) όσα πίνουν πολύ μεγάλες ποσότητες γάλακτος
δ) παιδάκια που χρησιμοποιούν συγκεκριμένα φάρμακα , κυρίως για επιληψία.
ε) παιδάκια που "αποφεύγουν" την τουαλέτα



Γιατί ένα παιδάκι αποφεύγει την τουαλέτα ; 

α) Πονάει όταν κάνει κακά (είτε γιατί έχει σκληρά κόπρανα - είτε γιατί μπορεί να έχει μια πληγούλα στον πρωκτικό δακτύλιο). Δεν πάει λοιπόν στην τουαλέτα, για να μην πονέσει. Αυτό βεβαίως, όχι απλά συντηρεί, αλλά κλιμακώνει το πρόβλημα. Όσο τα σκληρά κακά μένουν μέσα, τόσο "στεγνώνουν", γίνονται ακόμη πιο σκληρά και ακόμη πιο δύσκολο να βγουν.

β) Γιατί κάναμε λαθάκια κατά την εκπαίδευση στην τουαλέτα και μπορεί να προκαλέσαμε δυσάρεστες εμπειρίες που γεννούν εξαρτημένα αντανακλαστικά.

γ) Γιατί άλλαξαν οι καθημερινές συνήθειες ή για ψυχολογικούς λόγους

δ) Γιατί δεν θέλει να χρησιμοποιήσει την τουαλέτα του σχολείου

ε) Δεν θέλει να βγει από το μάθημα για να πάει στην τουαλέτα (το πειράζουν οι συμμαθητές του, δεν αφήνει η δασκάλα)

στ) Δεν θέλει να διακόψει το παιχνίδι του και το αναβάλλει για αργότερα.

Τι μπορώ να κάνω για να βοηθήσω το παιδί μου ; 

Αλλαγή των συνηθειών : 

Α) Αύξηση του ποσού του νερού και των υπολοίπων υγρών που προσλαμβάνει.

Β) Μαθαίνουμε να τρώμε μεσογειακά. Αποφεύγουμε τις λιπαρές τροφές και εισάγουμε στο διαιτολόγιο μας φυτικές ίνες.

Γ) Περιορίζουμε το γάλα στα 400 ml ημερησίως, εαν το παιδί μας πίνει παραπάνω

Δ) Εκπαιδεύουμε το παιδί μας για να επισκέπτεται την τουαλέτα. Ασχέτως εαν θέλει να ενεργηθεί, καθιερώνουμε μια επίσκεψη 10 λεπτών κάθε πρωί την ίδια περίπου ώρα στην λεκάνη και αφήνουμε το παιδί μας να καθήσει με ηρεμία, χωρίς να το πιέζουμε και να του ζητούμε επίμονα να ενεργηθεί. Δημιουργούμε δηλαδή μια ήρεμη ρουτίνα γύρω από την επίσκεψη στην τουαλέτα και προσπαθούμε να την τηρούμε.

ΕΠΙΣΚΕΨΗ ΡΟΥΤΙΝΑΣ ΣΤΗΝ ΛΕΚΑΝΗ - ΧΩΡΙΣ ΠΙΕΣΗ


Ο γιατρός παρεμβαίνει :

Α) Εαν ψηλαφήσει αρκετές κοπρανώδεις μάζες, μπορεί να μας ζητήσει να αδειάσουμε το εντεράκι του παιδιού. Όσο οι μάζες αυτές επιμένουν, η λειτουργία του εντέρου δεν μπορεί να αποκατασταθεί ομαλά. Στην υπόθεση "άδειασμα" πρέπει να είμαστε ήπιοι. Πολλοί συνάδελφοι, ιδίως χειρουργοί, συνηθίζουν να υιοθετούν μια επιθετική τακτική με συχνά κλύσματα. Αυτό μπορεί να αποβεί βλαπτικό. Χρησιμοποιούμε αρχικά υποθετάκι γλυκερίνης το οποίο το έχουμε λιπάνει με λίγο ελαιόλαδο, βαζελίνη, ή και νερό και δίνουμε χρόνο ώστε μέσω της μηχανικής του δράσης να οδηγήσει το παιδί μας στην τουαλέτα. Η πρώτη αυτή κένωση μπορεί να είναι επώδυνη. Εαν υπάρχουν πληγούλες στον πρωκτό, μπορεί να χρησιμοποιήσουμε τοπικά ξυλοκαίνη για να γίνει η διαδικασία καλύτερα ανεκτή από το παιδί μας.


Β) Από την στιγμή που το έντερο έχει αδειάσει ή σχεδόν αδειάσει, ξεκινά ένα άλλο στοίχημα : Το πώς αυτό το έντερο θα μπορεί να σχηματίζει μαλακά και όχι σκληρά κακά. Υπάρχουν διάφορες προσεγγίσεις, από την περισσότερο ήπια της λακτουλόζης (Duphalac) μέχρι την νεότερη της PEG. Οι κοινοί παρανομαστές όλων : 1) Η όποια θεραπεία πρέπει να συνδυαστεί με τα μέτρα που αναφέραμε πιο πάνω.  2) Η διάρκεια της θεραπείας για να εξαχθούν ασφαλή συμπεράσματα δεν μπορεί να είναι μικρότερη των 3 μηνών.



Συμπερασματικά : Η δυσκοιλιότητα είναι ένα χρόνιο πρόβλημα που συχνά  βάζουμε σε δεύτερο πλάνο. Θα συνεχίσει να ακολουθεί το παιδί μας εκτός εαν δεν κάνουμε κάτι για αυτό. Εαν το παιδί σας εμφανίζει σημάδια δυσκοιλιότητας, συζητήστε το με τον παιδίατρο σας σήμερα. Κάθε αναβολή οδηγεί σε έναν φαύλο κύκλο και σε επιπρόσθετα εμπόδια για την αντιμετώπισή της.




ΥΓ. Ανακαλύπτουμε με έκπληξη ότι είναι αρκετοί εκείνοι οι συνάδελφοι που ρίχνουν ματιές στα άρθρα μας. Είναι ιδιαίτερη τιμή για εμάς και αισθανόμαστε την ανάγκη να τους ευχαριστήσουμε. Τα άρθρα μας είναι εντελώς προσωπικά και το βρίσκουμε απολύτως υγιές σε ορισμένα τους σημεία να εγείρονται ακόμη και διαφωνίες. Σε καμμία περίπτωση τα άρθρα αυτά δεν μπορούν να αντικαταστήσουν την επαφή της κάθε οικογένειας με τον παιδίατρο της. Στο τέλος της ημέρας, η σελίδα αυτή χρησιμοποιεί μια απλουστευμένη γλώσσα για να επιτύχει τον στόχο της : Να περάσει βασικά μηνύματα στους νέους γονείς. Η σελίδα δημιουργήθηκε για αυτούς, απευθύνεται σε αυτούς και αυτός θα συνεχίσει να είναι ο χαρακτήρας της.

Πέμπτη 7 Ιανουαρίου 2016

ΑΛΛΑΖΩ ΤΟ ΓΑΛΑ ΤΟΥ ΜΩΡΟΥ. ΤΑ ΕΙΔΙΚΑ ΓΑΛΑΤΑ.

Ένα από τα συχνότερα λάθη που κάνει ένας γονιός σε συνεργασία με τον παιδίατρο είναι να αλλάζουν το γάλα του μωρού με κάποιο άλλο. Στις περισσότερες των περιπτώσεων, η αλλαγή αυτή δεν στοιχειοθετείται.Το αποτέλεσμα είναι συνήθως αντιφατικό. Και αυτό με την σειρά του θα οδηγήσει σε μια δεύτερη αλλαγή ή και σε μια τρίτη κ.ο.κ


ΠΟΙΟ ΑΠ'ΟΛΑ ΚΑΙ ΓΙΑΤΙ ;

Η συχνότερη αιτίαση : "Το παιδί δεν πίνει καλά το γάλα. Να το αλλάξουμε με κάποιο άλλο που έχει καλύτερη γεύση (μήπως και πίνει εκείνο καλύτερα)".

Τα βρεφικά γάλατα της πρώτης βρεφικής ηλικίας βρίσκονται πολύ κοντά σε σύσταση και σε γεύση. Αυτό δεν ίσχυε πάντα. Σε προηγούμενες δεκαετίες είχαμε "περισσότερο νόστιμα" γάλατα για "δύσκολα μωρά" τα οποία περιείχαν ακόμη και...ζάχαρη! Η τακτική αυτή έχει εγκαταλειφθεί σήμερα βάσει επίσημης οδηγίας, με αποτέλεσμα οι διάφορες γεύσεις και υφές να συγκλίνουν.

"Και όμως! Το καινούριο γάλα το μωρό το πίνει καλύτερα!"

Ναι. Μπορεί να συμβεί. Όχι όμως στον βαθμό που παρουσιάζεται. Πολλές φορές είναι  θέμα συγκυρίας. Όπως και να χει, δεν δικαιολογεί την ευκολία με την οποία ένας παιδίατρος αλλάζει σε ένα μωρό γάλατα. Το σίγουρο δεδομένο : Πολύ περισσότερες είναι οι πιθανότητες ένα μωρό να ταλαιπωρηθεί κάνοντας βόλτες ανάμεσα σε διάφορα γάλατα (και πολλές φορες εως και να επιστρέψει στο αρχικό!) παρά να ωφεληθεί σημαντικά.

Πραγματικότητα : Το γάλα που τα μωρά πίνουν καλύτερα από όλα...είναι με διαφορά το πιο πικρό! Με άλλα λόγια...το μητρικό. Πώς εξηγείται λοιπόν ότι τα μωρά το πίνουν τόσο λαίμαργα ; Είναι απλό. Η γεύση είναι μια αίσθηση επίκτητη. Τα μωρά τρέφονται αποκλειστικά με γάλα. Αυτή είναι η μόνη γεύση που ξέρουν και επομένως αγαπούν. Το "πικρό" επομένως δεν τους ενοχλεί, εφόσον δεν γνωρίζουν "το γλυκό" για να αντιπαραβάλλουν τα δύο. Το αντίθετο γίνεται ορατό ιδίως μετά τον χρόνο. Το παιδί μας τότε έχει έρθει σε επαφή με μια σειρά από γεύσεις και για τον λόγο τούτο αρχίζει να χάνει το ενδιαφέρον του για το γάλα.



ΤΑ ΕΙΔΙΚΑ ΓΑΛΑΤΑ

Η σύγχρονη τεχνογνωσία στην βρεφική διατροφή μας παρέχει μια σειρά από ειδικά γάλατα για κάθε περίσταση. Υποαλλεργικά , για αναγωγές, για κολικούς , για δυσκοιλιότητα, χωρίς λακτόζη κ.ο.κ. Θα περίμενε κανείς ότι όλα αυτά θα αποτελούσαν όπλα στην φαρέτρα μας και εργαλεία στην σύγχρονη Παιδιατρική. Τελικώς, έγιναν πεδίο κατάχρησης.



Επιτρέπεται ένα μωρό να κάνει αναγωγές ; Πότε αυτό συνιστά γαστροοισοφαγική παλινδρομική νόσο ; Και πότε πρέπει να εισάγουμε ένα ειδικό γάλα ; Η Ευρωπαική Γαστρεντερολογική Εταιρεία είναι σαφής : Αντιαναγωγικό γάλα χρησιμοποιείται μόνο :

α) σε βρέφους με πολλαπλούς εμέτους το οποίο εμφανίζει στασιμότητα ή απώλεια βάρους και κίνδυνο ανάπτυξης οισοφαγίτιδας
β) σε βρέφος με διεγνωσμένη σοβαρή παλινδρόμηση που προκαλεί συμπτωματολογία από το αναπνευστικό (άπνοιες, υποτροπιάζουσες λοιμώξεις)

Δυσκοιλιότητα: Τα περισσότερα μωρά στην ηλικία 40-60 ημερών ενδέχεται να εμφανίσουν κάποιου βαθμού δυσκοιλιότητα. Αυτό δεν είναι ένδειξη να ξεκινήσουν άμεσα ειδικό γάλα. Υπάρχουν ενέργειες που προέχουν όπως το βρεφικό ρόφημα βοτάνων και το μασάζ στην περιοχή της κοιλίτσας του μωρού μας. Για ορισμένους και τα προβιοτικά.

Κολικοί : Λόγω του θορυβώδους του συμπτώματος, αυτό είναι ένα συνηθισμένο πεδίο αλλαγής. Το δεχόμαστε επί μεγάλης έντασης και αποτυχίας των υπολοίπων μεθόδων.

Υποαλλεργικά : Είναι η περισσότερο παρεξηγημένη κατηγορία. Έχουν μια και μόνο απόλυτη ένδειξη. Χορηγούνται σε παιδιά με θετικό οικογενειακό ιστορικό για αλλεργία στο γάλα αγελάδας, ή έντονες ατοπίες (άσθμα, έντονα εκζέματα κτλ). Δεν έχουν καμμία θέση στην θεραπεία πιθανής αλλεργίας στο αγελαδινό γάλα του ίδιου του μωρού.

Χωρίς λακτόζη : Πολλοί γονείς έχουν την εσφαλμένη εντύπωση ότι το μωρό τους εμφανίζει  δυσανεξία στην λακτόζη. Αυτό πρακτικά μπορεί να ισχύσει σε παιδιά μεγαλύτερα των 3 ετών κατά κανόνα. Άλλοι πάλι πιστεύουν ότι το συγκεκριμένο γάλα είναι θεραπεία για την γαστρεντερίτιδα. Όχι. Χορηγείται μόνο μετά από ένα σχετικά μακρό διάστημα διαρροιών (>7 ημερών) , μέχρις ότου οι κενώσεις επανέλθουν στην φυσιολογική τους σύσταση.

Συμπέρασμα : Η αλλαγή του γάλακτος του παιδιού μας θα πρέπει να γίνεται κατόπιν ώριμης σκέψης και επί απόλυτης ένδειξης. Το παιδί μας σε μια τέτοια περίπτωση μπορεί να ωφεληθεί ουσιαστικά. Κάθε τι άλλο, είναι απλώς πειραματισμοί που είναι πιθανό να υποβάλλουν το παιδί μας και εμας σε ταλαιπωρία.