Συχνά συναντούμε γονείς προβληματισμένους γιατί το παιδί "κατουριέται ακόμη επάνω του". Ο προβληματισμός αυτός εγείρεται συνηθέστερα στην ηλικία περιξ των 5 ετών. Κάτι το γεγονός ότι το παιδί μέχρι τότε δεν έχει ξεκινήσει στο σχολείο, κάτι το ότι όλο και κάποιο συνομήλικο παιδάκι στον κύκλο γνωστών της οικογένειας δεν έχει ακόμη κόψει την πάνα...αυτά μέχρι τότε καθησυχάζουν τους γονείς και τους κάνουν υπομονετικά να περιμένουν την πολυπόθητη στιγμή που θα απαλλαγούν οριστικά από το πρόβλημα.
 |
| OOPS I DID IT AGAIN ! |
Όταν όμως η στιγμή αυτή δεν έρχεται ; Η ανησυχία τότε κάνει την εμφάνιση της και μεγαλώνει μήνα με τον μήνα.
Εδώ πρέπει να κάνουμε δύο διαχωρισμούς :
1) Να διαχωρίσουμε την νυκτερινή ενούρηση από την ολοήμερη . Ένα παιδί 5 ετών που δεν ελέγχει τα ούρα του , ΟΥΤΕ κατά την διάρκεια της ημέρας μας προβληματίζει σαφώς περισσότερο από ένα άλλο που απλά "κατουριέται στον ύπνο".
2) Να διαχωρίσουμε την πρωτοπαθή από την δευτεροπαθή ενούρηση . Δευτεροπαθής ενούρηση σημαίνει ότι το παιδί μας κάποια χρονική στιγμή έμεινε έστω και για ένα εξάμηνο "στεγνο" , αλλά ΞΑΝΑΡΧΙΣΕ να βρέχει το κρεβάτι του.
Η δευτεροπαθής ενούρηση είναι μια κατάσταση δυνητικά ανησυχητική. Όχι σπάνια παρατηρούμε σε ένα παιδί που είχε κόψει την πάνα προηγουμένως, να την "ξαναζητά" με την έλευση ενός δεύτερου παιδιού στην οικογένεια. Είναι και αυτός ενας τρόπος να ξανακερδίσει την προσοχή των γονέων που λόγω του μικρότερου παιδιού δεν την απολαμβάνει όπως παλιά. Πέραν τούτου, όμως , η δευτεροπαθής ενούρηση μπορεί να σχετίζεται με την εμφάνιση σακχαρώδους ή άποιου διαβήτη αλλά και νευρολογικών διαταραχών. Μπορεί βέβαια να συνδέεται με λοιμώξεις του ουροποιητικού ή σοβαρή δυσκοιλιότητα. Αντιλαμβανόμαστε ότι όλες αυτές οι καταστάσεις απαιτούν μια προσεκτική προσέγγιση από τον παιδίατρο μας.
"ΤΟ ΔΙΚΟ ΜΟΥ ΠΑΙΔΙ ΟΥΔΕΠΟΤΕ ΜΠΟΡΕΣΕ ΝΑ ΚΟΨΕΙ ΤΗΝ ΠΑΝΑ ΤΟ ΒΡΑΔΥ".
Η πρωτοπαθής ενούρηση είναι βέβαια συχνότερη. Οι συνηθέστερες αιτίες είναι :
1) Χαμηλός ουδός αφύπνισης. Το παιδί μας δηλαδή δεν ξυπνά όσο εύκολα έπρεπε όταν η κύστη του γεμίσει. Δεν καταλαβαίνει δηλαδή στον ύπνο του "ότι κατουριέται" με αποτέλεσμα η γεμάτη κύστη να πυροδοτεί την ενεργοποίηση του εξωστήρα μυ και το επακόλουθο άδειασμα της .
2) Καθυστέρηση στην ωρίμανση της κύστης . Το ουροποιητικό του παιδιού μας χρειάζεται "λίγο χρόνο παραπάνω".
3) Διαταραχή στον κιρκάδιο ρυθμό έκκρισης της αντιδιουρητικής ορμόνης.
4) Λανθασμένη εκπαίδευση στην χρήση της τουαλέτας
5) Παράγοντες στο σπίτι ή το σχολείο που ψυχολογικά επιβαρύνουν το παιδί.
Τα πρώτα τρία σε έναν βαθμό μπορεί να καθορίζονται και γενετικά (επομένως να είναι
και κληρονομούμενα...Ρωτώντας μπορεί να διαπιστώσουμε ότι και ο μπαμπάς
ή η μαμά και αυτοί σαν παιδιά άργησαν να κόψουν την πάνα).
ΜΙΑ ΠΡΩΤΗ ΠΡΟΣΕΓΓΙΣΗ ΣΤΟ ΠΡΟΒΛΗΜΑ
Απαιτείται ηρεμία και μεθοδικότητα . Εξετάζουμε το παιδί προσεκτικά. Εστιάζουμε στην νευρολογική εξέταση του παιδιού και την καταγραφή της αρτηριακής πίεσης. ΟΠΩΣ ΠΑΝΤΑ, επιμένουμε στο ιστορικό :
- Σε ποια ηλικία οι γονείς διακόψαν την πάνα ;
- Υπάρχει μικρότερο αδερφάκι στο σπίτι ;
- Υπάρχουν προβλήματα μεταξύ των γονεών ;
- Οι σχολικές επιδόσεις του παιδιού μας είναι καλές ;
- Οι σχέσεις με τους φίλους και τους συμμαθητές ;
- Είναι το παιδί μας δυσκοίλιο ;
- Πόσα υγρά πίνει ημερησίως και ιδίως προ της βραδινής κατάκλισης ;
- Επισκέπεται τακτικά την τουαλέτα του σχολείου ή συνηθίζει να τα "κρατάει" ;
- Μήπως ξεχνιέται συχνά με το παιχνίδι και αδιαφορεί για την τουαλέτα ;
- Κουράζεται υπερβολικά κατά την διάρκεια της ημέρας ;
- Ξεκουράζεται ικανοποιητικά με τον βραδινό ύπνο ;
- Εμφανίζει άλλα συμπτώματα ;
- Πάσχει από χρόνια προβλήματα υγείας ;
Ο παιδίατρος σας μπορεί να σας συστήσει ένα υπερηχογράφημα νεφρών-ουρητήρων-κύστεως προ και μετά ούρησης . Μπορεί ακόμη να ζητήσει μια γενική και καλλιέργεια ούρων ή και εξετάσεις αίματος για την εκτίμηση της νεφρικής λειτουργίας και τα επίπεδα της γλυκόζης και του νατρίου στο αίμα.
"ΤΙ ΜΠΟΡΩ ΝΑ ΚΑΝΩ ;"
Η καλή σχέση της οικογένειας με τον παιδίατρο και η εμπιστοσύνη είναι στοιχειώδους σημασίας για την αντιμετώπιση του προβλήματος .
Τα πρώτα βήματα :
1) Αντιμετωπίζουμε τυχόν προβλήματα που συντηρούν την κατάσταση. Φροντίζουμε να ελαχιστοποιήσουμε παράγοντες που ψυχολογικά μπορεί να επιβαρύνουν το παιδί. Μοιράζουμε το ενδιαφέρον ισόποσα στα παιδιά μας. Αποφεύγουμε τις ενδοοικογενειακές εντάσεις. Αντιμετωπίζουμε τυχόν θέματα δυσκοιλιότητας .
2) Περιορίζουμε την πρόσληψη υγρών μια ώρα προ της κατάκλισης. Το "βραδινό γάλα" μετακινείται νωρίτερα χρονικά. Αποφεύγουμε την υπερβολική λήψη νερού τις βραδινές ώρες, έχοντας φροντίσει να καλυφθούν οι ανάγκες του παιδιού κατά την υπόλοιπη ημέρα.
3) Ζητούμε από το παιδί να αδειάσει ΔΥΟ ΦΟΡΕΣ την κύστη του προ της βραδινής κατάκλισης. Γιατί δύο : Τα παιδιά αυτά συχνά κρατούν έναν υπολοιπόμενο όγκο όυρων στην κύστη τους την οποία αδειάζουν συνήθως βιαστικά και όχι πλήρως.
4) Καταρτίζουμε ένα ημερολόγιο ούρησης, σημειώνοντας τις "στεγνές" και τις "υγρές" νύχτες του μήνα. Επιβραβεύουμε το παιδί μας ανάλογα. Δεν το τιμωρούμε/μαλώνουμε ποτέ για τις νύχτες που δεν μας πήγαν καλά. (Προσωπική τακτική : Καταρτίζω εβδομαδιαίο ημερολόγιο ενούρησης και για κάθε στεγνή νύχτα κολλάω στο αντίστοιχο κουτάκι ένα αστεράκι αυτοκόλλητο. Σε συγκεκριμένο αριθμό από αστεράκια αντιστοιχεί ένα πολύ μικρό δώρο. Ναι...δεν είναι η επιστημονικότερη τακτική στην γη, αλλά έχω παρατηρήσει ότι δίνει ένα κίνητρο στο παιδί και το ευαισθητοποιεί γύρω από το θέμα της τουαλέτας. Δηλαδή, δουλεύει ! Αυτό σε εμένα αρκεί... Λατρεύω και τον αμερικάνικο τρόπο με τα ημερολόγια που έχουν ήλιο ή βροχή !!! )
 |
| ΠΟΛΛΕΣ ΦΟΡΕΣ "ΕΒΡΕΞΕ" ΚΙ ΑΥΤΟΝ ΤΟΝ ΜΗΝΑ...ΑΣ ΕΛΠΙΣΟΥΜΕ ΣΕ ΠΙΟ ΣΤΕΓΝΕΣ ΗΜΕΡΕΣ! |
5) Επι αποτυχίας των ανωτέρω, χρησιμοποιούμε μεθόδους όπως το "ξυπνητήρι αφύπνισης" . Το παιδί φορά ένα ειδικό σλιπάκι με σένσορα που ενεργοποιείται με την πρώτη σταγόνα και μια μικρή συσκευή στο πλαι βγάζει έναν ήχο ο οποίος αφυπνίζει το παιδί και το οδηγεί "έγκαιρα" στην τουαλέτα. Παράλληλα το εκπαιδεύει σταδιακά ώστε να καταλαβαίνει τα ούρα του καλύτερα. Τα αποτελέσματα είναι εξαιρετικά με ένα ποσοστό επιτυχίας που αγγίζει εως και το 90%. Μειονέκτημα το κόστος του εσωρούχου που μπορεί να υπερβαίνει τα 150 ευρώ.
6) Όταν όλα τα ανωτέρω αποτύχουν (καθόλου συχνά δηλαδή) μπορούμε να προχωρήσουμε στην χορήγηση ειδικής φαρμακευτικής αγωγής (αντιδιουρητική ορμόνη) . Εκτιμώ ότι παρά την εμπειρία που μπορεί να διαθέτουν ορισμένοι συνάδελφοι, είναι προτιμότερο σε αυτό το στάδιο το παιδί να παραπεμφθεί σε ειδικό παιδονεφρολόγο.
Μια ακόμη περίπτωση συνετής παραπομπής σε παιδονεφρολόγο είναι όταν η ενούρηση του παιδιού μας συνοδεύεται από ημερήσια συμπτώματα ακράτειας και υπόνοια λειτουργικών διαταραχών της κύστης. Σε αυτήν την περίπτωση είναι εξαιρετικά πιθανό το ενδεχόμενο ανάγκης διενέργειας ουροδυναμικού ελέγχου σε ειδικό κέντρο.
Ελπίζουμε να μπορέσαμε να διασαφηνίσουμε σε έναν μικρό βαθμό το γενικό πλαίσιο της ενούρησης και να βάλαμε τις ανησυχίες σας σε μια σειρά. Συμπερασματικά θα μπορούσαμε να πούμε ότι η ενούρηση είναι ένα πολυπαραγοντικό ζήτημα επάνω από το οποίο οι γονείς σε αγαστή συνεργασία με τον παιδίατρο πρέπει να σκύψουν μεθοδικά. Ο παιδίατρος μας από την πλευρά του θα πρέπει υπεύθυνα και νοικοκυρεμένα να κάνει τα βήματα που του αναλογούν στην διερεύνηση του παιδιού. Εαν διαπιστωθεί κάποιο οργανικό υπόβαθρο ή ακόμη και επι αδυναμίας καλού ελέγχου των εκδηλώσεων, θα πρέπει να έχει την γνώση,την αποφασιστικότητα, αλλά και την έλλειψη εγωισμού να παραπέμψει το παιδί σε ένα ειδικό κέντρο για την ολοκλήρωση της αντιμετώπισης.
Σας ευχαριστώ για την ανάγνωση και ζητώ συγγνώμη για την έκταση.
